(ER MEYDANI TV-ÖZEL): Siyasi partiler, henüz kesin karar alınmasa da 7 Ocak 2018’de yapılması öngörülen erken genel seçim için aday belirleme süreçlerini başlattı.
Yüksek Seçim Kurulu’nun tüm siyasi partilere gönderdiği ve aday belirleme süreciyle ilgili Siyasi Partiler Yasası’nı hatırlattığı yazısının ardından gözler siyasi partilere çevrildi. YSK, aday belirleme süreçlerinin de YSK’nın denetiminde olacağını ve adayların üyeler veya delegelerce belirlenebileceğini hatırlatmıştı.
Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nın ve Siyasi Partiler Yasası’nın ilk kez uygulanacağı bu seçimde bir dizi yenilikler olacak.
Ülke geneli ilk kez tek seçim bölgesi kabul edileceği için çarşaf liste uygulanacak ve tüm seçmenler 50 milletvekili için oy kullanacak. Yüksek Seçim Kurulu, geniş ebatlı bir oy pusulası kullanılacak seçim için hazırlıklarını sürdürüyor.
İlçelere göre milletvekili sayıları
Lefkoşa’da 16, Gazimağusa’da 13, Girne’de 10, Güzelyurt’ta 4, İskele’de 5, Lefke’de ise 2 milletvekili seçilecek.
Nasıl oy kullanacağız?
Seçmenler 3 farklı şekilde oy kullanabilecek. Bir partiye mühür vurulabilecek, bir partiye mühür vurup adaylar arasında tercih kullanabilecek ya da karma oy verilebilecek.
Mühür vurulacak partinin 50 adayı da birer oy almış olacak.
Seçmen, mühür artı tercih hakkını kullanacaksa ilçedeki aday sayısının yarısı kadar tercih yapması gerekiyor. Lefkoşa’da 8, Gazimağusa’da 6, Girne’de 5, Güzelyurt’ta 2, İskele’de 2 ve Lefke’de de 1 aday için tercih yapılacak. Seçmen her ilçede tercih yapmak zorunda olmayacak ve tercihlerde hata yapılması oy pusulasını geçersiz kılmayacak.
Üçüncü yöntemi tercih ederek karma oy kullanmak isteyen bir seçmenin, en az iki parti ya da bir parti ve bağımsız adaylar arasından tercih yapması gerekiyor.
Karma oy verecek seçmen, her ilçede oy vermek zorunda olmayacak ancak karma oy verilen ilçedeki milletvekili sayısının en az yarısı en çok da tümü kadar tercih yapacak. Yani toplam oy sayısı 24 ile 50 oy olması gerekiyor.
Karma oy kullanan seçmen bir ilçede hata yaparsa, sadece o ilçedeki oyu geçersiz sayılacak, doğru oy kullandığı ilçeler hesaba katılacak. Ancak geçerli karma oyların toplamı 24’ten az olursa oy pusulası geçersiz sayılacak.
Cinsiyet kotası
Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası yüzde 30 cinsiyet kotasını zorunlu kılıyor. Buna göre, her partinin 50 kişilik listesinde her cinsiyetten en az 15 adayı olması gerekiyor.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, dün İstanbul’a hareketinden önce Ercan Havalimanı’nda yaptığı açıklamada, yarın siyasi partilerin temsilcileri, Meclis Başkanı ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanı ile bir araya geleceğini ve ardından Meclis’te geçen hafta oy çokluğuyla onaylanan Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasası’nı imzalayacağını açıklamıştı.
Tasarıya TDP Milletvekilleri Zeki Çeler, Hüseyin Angolemli ve yasa uyarınca Meclis’teki statüsü bağımsız milletvekili olan TKP Yeni Güçler Genel Başkanı Mehmet Çakıcı ret oyu kullanmıştı.
Siyasi partilerde seçime doğru…
UBP
İktidarın büyük ortağı Ulusal Birlik Partisi’nde (UBP), aday adaylığı başvuruları için 31 Ekim-3 Kasım tarihlerini belirlerken, YSK’nın uyarısının ardından bugün yeniden Parti Meclisi’ni toplayacak. UBP’nin aday sıralaması için ise 18 Kasım’da üyelere başvurması bekleniyor.
DP
Erken genel seçime karşı duruşuyla dikkat çeken koalisyonun küçük ortağı Demokrat Parti’de (DP), aday adaylığı başvuruları alınmaya başlandı. Hafta içi MYK’nın toplanarak değerlendirme yapması bekleniyor.
CTP
Ana muhalefet Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) “Bu sistem değişecek, çalışırız yaparız” sloganıyla sürdürdüğü seçim çalışmaları çerçevesinde tüm ilçelerde genişletilmiş parti meclisi toplantıları düzenliyor.
Milletvekilliği aday adaylığı için 2-8 Kasım tarihleri arasında başvuru kabul edeceğini duyuran CTP’de, başvuruların tamamlanmasının ardından tüm ilçelerde ön seçime gidilecek. Kontenjan adayları ve sıralaması ise MYK’da tespit edilerek PM’ye sunulacak.
TDP
Toplumcu Demokrasi Partisi’nde (TDP) aday adaylığı başvuruları 1 Kasım’dan itibaren yapılabilecek.
Sonrasındaki süreç ise parti yetkili organlarında değerlendirilerek belirlenecek.
TKP Yeni Güçler
Geçen hafta Birleşik Kıbrıs Partisi ile mutabakat imzalayarak seçimde birlikte hareket etme kararı alan Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP) Yeni Güçler’de oluşturulacak komitenin adayları ilçelerin görüşleri çerçevesinde oluşturacağı belirtiliyor.
HP
Halkın Partisi (HP) bugünden itibaren aday adaylığı başvurularını kabul etmeye başladı.
Oluşturulacak komitenin değerlendirmesinin ardından adayların parti tüzüğüne göre parti meclisinde belirlenmesi bekleniyor.
YDP
Yeniden Doğuş Partisi (YDP), seçimde yarışacak adaylarını tüzüğüne göre üyelerinin onayıyla belirleyecek.
